O Avdu Međedoviću

Avdo Međedović je najveći bošnjački epski pjesnik svih vremena i jedan od najvećih epskih stvaralaca uopšte. Autor je čuvenog epa „Ženidba Smailagić Meha”, dugog kao „Ilijada” i „Odiseja”. Njegove pjesme neprevaziđene su po jačini i dužini ispjevanih stihova, a poznati američki naučnik Milman Peri, istraživač i profesor sa Univerziteta Harvard iz prve polovine XX stoljeća, nazvao ga je „balkanskim Homerom”.

Rođen je 1875. godine, u selu Obrov, u blizini Bijelog Polja. U djetinjstvu nije učio nikakve škole, a nakon navršenog punoljetstva punih devet godina služio je u osmanskoj vojsci i za to vrijeme dobro savladao osmanski jezik i u Solunu završio podoficirsku školu. 

Sa guslama se susreo još u ranom djetinjstvu a guslarsku vještinu učio je najprije od oca Huseina, koji je bio vrstan guslar, a kasnije i od drugih čuvenih guslara toga doba: Ćor Husa Husovića, Nezira Kaljića i drugih. Zahvaljujući izuzetnom daru i vještini, tokom vremena postao je najveći i najtraženiji guslar i narodni pjevač u kraju.

Nakon povratka iz vojske životni vijek proveo je na imanju u rodnom Obrovu, radeći u porodičnoj radnji (kasapnici) u Bijelom Polju.

Govoreći o njegovom pjevanju, poznati bošnjački književnik Ćamil Sijarić, koji je kao dječak imao priliku da sluša Avda Međedovića, zapisao je: „Željenom gostu su dali najbolje mjesto u sobi, među prozorima sjeli su ga na šiljte, a iza leđa metnuli jastuke da se nasloni. Sjedeći tako, okrenut slušaocima, od kojih su oni viđeniji sjedili na ćilimu, ostali na sećijama ili su stajali, Avdo je započeo svoju pjesmu… Glas mu je bio bariton, jasan, zvučan, dolazio je iz dubine grla.”

Istražujući epsko stvaralaštvo na širim balkanskim prostorima, a u cilju odgonetanja tzv. „homerovskog pitanja”, jedan od najuticajnijih klasičnih filologa XX stoljeća, profesor na prestižnom američkom univerzitetu Harvard, Milman Peri, zabilježio je, tokom 1935. godine, na specijalnim aluminijumskim fonografskim pločama, 80.000 Avdovih epskih stihova. Na osnovu tih istraživanja Peri je zasnovao savremenu teoriju usmene književnosti i modernu homerologiju. 

Nastavljač Perijevog rada na sakupljanju epskog stvaralaštva Albert Bates Lord, također profesor na Harvardu, godine 1950/51., zabilježio je još 18.000 Međedovićevih stihova, kompletirajući na taj način impozantnu kolekciju od oko 100.000 stihova „sandžačkog Homera” Avda Međedovića. 

Izvor : https://sandzakpress.net/avdo-mededovic-1875-1953/